Ayak tarak kemiği, beş tane uzun ve ince kemikten oluşur. Yaşın ilerlemesiyle birlikte tarak kemiğinin altında oluşan iki tane kemikle beraber sayıları yedi tane olur. İnsanlarda 50 yaşından sonra iki tane daha ayak kemiği oluşur. Bu fazlalık ayak tarak kemiğinde meydana gelir. Böylece ayaktaki toplam 26 adet kemik, 28 tane olur. Ayak tarak kemiği metatarsal kemikler olarak adlandırılır.
Ayak tarak kemiğinin yapısı nasıldır?
Bir ayakta parmak eklemlerine kadar uzanan beş tane metatarsal kemik vardır. Birinci metatarsal kemik, diğer aynı boydaki dört kemikten biraz daha kısa ve daha kalındır. Yürüme sırasında, koşarken ya da sıçrarken ayağın yerden itilme aşamasında vücut ağırlığı parmak uçlarına ve metatarsal kemiklere aktarılır. Taşınan yükün büyük bölümü birinci ve ikinci metatarsal kemikler tarafından taşınır. Ayak tarak kemiğindeki çoğu sorun darbe yüklerinden ya da ayağın mekanik ağırlığı dağıtma biçiminin etkilendiği zaman meydana gelir. Bu durumlarda metatarsal kemikler üstüne daha fazla yük binmekte, özellikle metatarsal kemik uçlarıyla, ayak parmak kemikleriyle birleşen yuvarlak uçlarda iltihaplanma ve ağrı meydana getirmektedir.
Ayak tarak kemiği ile ilgili rahatsızlıklara sebep olan etkenler nelerdir?
Yoğun egzersiz ya da aktivitede bulunmak: Koşma gibi eylemler sırasında ayağın ön tarafı büyük sayılacak bir ağırlıkla karşı karşıya kalır. Özellikle darbeli sporlarla ilgilenen kişilerde, ayakkabıların da uygunsuz olması riski daha fazla arttırır.
Bazı ayak biçimleri: Ayaktaki taban kavisinin yüksek olması durumunda metatarsal kemiklere daha çok yük binmesine sebep olur. Bunun gibi ayak başparmağından uzun ikinci parmakta buna sebeptir. Bu durumda ikinci metatarsal kemiğe daha çok yük biner.
Çekiç parmak: bu sorun yüksek topuklu ayakkabılar giyenlerde ve küçük ayakkabı giyenlerde ayak parmaklarının düz olarak durmadığı durumlarda meydana gelir. Bu meydana geldiğinde ayak parmaklarının özellikle ikincisi eklemdeki kıvrılmadan dolayı aşağıya bükülmektedir. Bu sıkışmayla metatarsal kemik uçları çökmektedir.
Bunyon (Ayak başparmakta kemik çıkıntısı): bu sorun ayak başparmağında oluşan ağrılı şişlikle ortaya çıkar. Bu sorun kalıtımsal olarak kabul edilse de yüksek topuklu ve dar ayakkabı giyenlerde sıkça oluşur. Kadınlarda erkeklerden daha fazla görülür. Başparmak güçten düştüğünden ayaklara daha fazla yük biner. Bu sorunu düzeltmek için yapılan ameliyat sonrasında, hastaların yeterince dinlenmemesi halinde ayak tarak kemiğinde sorunlar yaşanır.
Aşırı kilolar: Ayaklar zaten vücut ağırlığını taşımaktadır. Kilonun birkaç kilo fazlası bile metatarsal kemikler üzerine daha fazla yük bindirir. Kilonun verilmesi tarak kemiğinin sorun yaşamasını önler.
Kötü ayakkabı seçimi: Tarak kemiklerinde sorun yaşanmasına sebep olan yüksek topuklu ayakkabılar, ayak tarak kemiğine fazladan yük binmesine neden olur. Ayakkabıların uçları dar, ayak altındaki desteği az olması tarak kemiğinde soruna neden olur.
Stres kırıkları: bu kırık türleri tarak kemiğinde veya ayak parmaklarında oluşur. Bunlar ayağa binen yükün artmasına neden olduklarından metatarsal kemiklerde sorunların oluşmasına sebep olur.
Morton nöronu: Sinirin çevresinde bulunan lifli dokunun büyümesi, üçüncü ve dördüncü metatarsal kemik uçlarında oluşur. Bu durumda tarak kemiğinde baskı oluşur. Genellikle yüksek topuklu ve sıkı ayakkabılar giymek bunun oluşumuna sebep olur. Ayrıca darbeli sporlar ve koşma bu soruna sebep olabilir.