Ayak bileği burkulması, ayak bileği bacak ve ayağı birbirine bağlayan bir eklemdir. Bu eklemdeki burkulmalar en sık görülen travmalar arasındadır. İnsanlar yaşamı boyunca bu travmalara birkaç defa maruz kalabilirler. Genellikle hafif burkulmalar herhangi bir iz bırakmadan iyileşme gösterir. Bunlar birkaç gün içinde iyileşir ve ayağın üzerine basılabilir hale gelir.
Şiddetli burkulma sırasında genellikle ayak bileği iç tarafa döner ve dış tarafta olan bağlarda yaralanmalar meydana gelir. Kısa süre içinde ayakta topuk ve tabana adar yayılan morarma ve şişlik oluşur. Bu tür burkulmalarda iyileşme dönemi haftalarca sürebilir. Burkulmalar genellikle düz olmayan zeminlerde yürüme ya da koşma sırasında oluşur.
Ayak bileği burkulmasında bulgular nelerdir?
Burkulma sonrasında kanamayla birlikte ve ödem nedeniyle ayak bileği çevresinde şişlik ile ağrı meydana gelir. Özellikle hareketler oldukça ağrılıdır. Ancak ağrı sırasında ayağın üzerine basılabilir. Kanama olduğundan, birkaç gün sonra şiş bölgede morarma oluşur.
Ayak bileği burkulmasında yapılacak tedaviler nelerdir?
Hastalar yapılacak ilk tedavileri evde kendisi uygulayabilir. Amaç öncelikle ağrıyı dindirmektir. Bu arada ödemi ve şişliği indirmek ağrının dinmesine katkı sağlar. Bunun için burkulan bölgeye buz uygulaması yapılabilir. Buzu bir havlu arasında ve yirmi dakika süreyle uygulamasınız. Her yarım saatte bir tekrarlayabilirsiniz.
Bu sırada istirahat etmeniz, ayağın üzerine basmamanız faydalı olabilir. Bileğin fazla sıkı olmayan elastik bandajla sarılması, birkaç gün ayağı yüksekte tutmak şişliğin azalmasına katkı sağlayacaktır. Bu arada ağrı kesiciler kullanarak ağrıları hafifletebilirsiniz. İyileşme süresinde ayak bileklikleri kullanabilirsiniz. Bunlar iyileşme döneminde hareketleri yapmanızı sağlarken, yeniden burkulmalara engel olur.
Burkulmalarda acil olarak doktora gidilmesi gereken durumlar nelerdir?
- Burkulmalarda ağrının kontrol altına alınamaması halinde
- Bilekte şişlik dışında anormal derecede deformite olması halinde
- Ayak bileğinin iç ve dış çıkıntılarında aşırı hassasiyet olması halinde
- Ayağın üzerine basılamaması
- Ayak bileğinin arkasına ve bacağa doğru yayılan şişlik olması Durumunda kırıklar ya da bağlarda yırtıklar meydana gelmiş olabilir. Bu nedenle ihmal edilmeden doktora gidilmelidir.
Ayak bileği burkulmasında iyileşme süreci
Burkulma sonrasında genellikle iki hafta içinde şikâyetlerde azalma olur. Bu süreden fazla devam eden bulgularda ortopedi uzmanına başvurulmalıdır. Ayak bileğinde kısıtlama oluşmaması için hareketlere başlamak gerekir. Bu süreçte fizik tedavi faydalı olabilir. Burkulmalar %80-90 oranda iyileşme gösteren sorunlardır. Bağlarda oluşan etkiler 4-6 haftada iyileşir. Ancak tam iyileşme olmadan yapılan zorlu hareketler ileri dönemde yeni burkulmalara zemin hazırlayacaktır. Tekrarlayıcı burkulmalar kas zayıflamasına bağlı kas dengesinde bozulmadan dolayı oluşur. Bu tür burkulmalar kronik ağrıların bir sebebidir. Burkulma sonrasındaki iki ay içinde geçmeyen olgularda kıkırdak hasarı ve yumuşak doku sıkışması olacağından, mutlaka doktora gidilmelidir.
Ayak bileği burkulmasından korunmak için ne yapılmalıdır?
- Egzersiz yapmadan önce mutlaka ısınma hareketleri yapılmalıdır.
- Ayaklar için uygun özellikteki ayakkabılar giyilmelidir.
- Tekrarlayan burkulmaları olan kişiler yapacakları sportif faaliyetlerde özel yapılmış ayak bileklikleri kullanmalıdır.
- Yürünen ve spor yapılan zeminlere dikkat edilmelidir.
- Ayak bileği etrafında olan kasları kuvvetlendirecek çalışmalar yapılmalıdır.
