Ayak hastalıkları, ayaklar vücudun yükünü taşıyan topuk bölgesi, orta ayak ve ön ayak bölümünden oluşan bir organımızdır. Vücutta amortisör görevi gören, dizaynıyla yükü eşit derecede ve dengeli olarak dağıtan ayakların sağlığı sadece kendisi için değil, vücudun tamamı ve komşu organlar için oldukça önemlidir. Ayak hastalıkları konusunda yeteri kadar bilgi sahibi olunmalı, tedavileri için zaman kaybedilmemelidir. Ayakta oluşan hastalıklar yerleşim yerine ve nedenlerine göre gruplara ayrılabilir.
Yerleşim yerine göre ayak hastalıkları nelerdir?
Ayak arka bölümü (Topuk) hastalıkları - Plantar fasiit: Yaşlı, obez kişilerde travmalardan ve uzun süreli ayakta kalmaktan dolayı oluşur. İltihabi bir reaksiyondur.
- Subkalkaneal topuk ağrı sendromu: bu rahatsızlık topuk ağrısı sendromu olarak bilinir. Topuk kemiğinin altındaki yağ yastığında olan dejenerasyon ve kemiği saran zarın iltihaplanmasından kaynaklanır. Yayılım göstermeden bölgesel bir ağrıyla yaşanır.
- Ağrılı topuk yağ dokusu: Topuk bölgesinde iç yan tarafta oluşan ağırılardır. İstirahat ve tedaviyle rahatlama sağlanır.
- Topuk diken: Topuk bölgesinin rahatsızlıklarından biridir. Topuk dikeninde orta kısmı delik keçe ya da sünger kullanımı, fizik tedavi, lokal enjeksiyonlar ve cerrahi yöntemler kullanılarak tedavi edilebilir.
- Yüzeysel aşil bursiti: bu yastıkçık iltihabi reaksiyonudur. Bunlar uygun olmayan ayakkabıların giyilmesi nedeniyle oluşur. İstirahat ve tedaviyle basıncın kaldırılması rahatsızlığı tedavi edebilir.
- Aşil tendiniti: Topuk arkasında bulunan insandaki en kuvvetli ve kalın kirişin iltihaplanmasıdır. İstirahat, fizik tedavi ve ilaç kullanımı fayda sağlar.
Ayak orta bölümü hastalıkları - Medial ark zorlanması: Ayakların doğuştan ya da sonradan oluşan nedenlerle normal yüksekliğini kaybetmesidir.
- Lisfrank eklem instabilitesi: Ayakta tarak kemikleri ve orta bölüm arasında bağlarla korunan eklemin zarar gördüğü bir rahatsızlıktır.
- Posterior tibial tendon yetersizliği: Ayak kavisini yukarıya kaldırmaya yardımı olan tendonların bunu yapamamasıdır. Özellikle 50 yaşından sonra etkili olan bir rahatsızlıktır.
Ayak ön bölümü hastalıkları - Metatarsalji: Ayağın plantar yüzünde metatars kemiklerin başlarında oluşan ağrılardır. Ayak tarak kemikleri arasında bulunan sinir sıkışmaları nedeniyle ayakta ağrılar meydana gelmektedir.
- Baş parmak ve küçük parmakların deformiteleri: Ayaklarda küçük ve baş parmakta dışa doğru bükülmeyle meydana gelen deformasyonlardır. Özellikle yüksek topuklu ayakkabı giyen kadınlarda görülür. İlk parmakta iç yüzeyde çıkıntıyla birlikte iltihabi reaksiyon ve bağ dokusunda kalınlaşma oluşur. Hastalara bir yama ile dışarıya balon yapılmış ayakkabılar giymesi önerilir. Sivri burunlu ayakkabılardan ve yüksek topuklulardan kaçınmak gerekir. İlerleyen dönemde cerrahi yöntemlere başvurularak tedavi edilir. Eklemlerde doku yıkımı yapan bir rahatsızlıktır.
Nedenlerine göre ayak hastalıkları nelerdir?
Deformaliteler - Pes planus: (Düz tabanlık) Ayakta açıların değişmesiyle tabanda yere değen arkın çökük olması halidir. Bu durum doğuştan veya sonradan kazanılmış olabilir. Bu sorunu olan kişilerde uzun süre ayakta kaldıklarında yorgunluk, gerginlik ve ağrı etkileri olur. Topukta nasırlaşma etkisi yapar. Muayenede ayak yere bastırıldığında rahatlıkla gözlenebilir.
- Pes kavus: Çukur ayak, pençe ayak, yayvan ayak olarak da bilinir. Ayağın uzunlamasına arkının normalden yüksek olmasıdır. Nedeni tam olarak bilinmese bile nörolojik hastalıklarla birlikte görülebilir. Topukta fazla bası olduğundan, dokuda enflamasyon oluşur. Tarak kemiklerinin düşüklüğü bağların zayıflamasına, tarak kemiklerinin ayrılmasına neden olur.
- Ayak parmakları deformaliteleri
Travmaya bağlı olan hastalıklar - Kırıklar: bu sorun özellikle ayak tarak kemiklerinde oluşmaktadır. Travmalar, darbeler ayaklarda kırıkların başlıca sebebidir.
- Kronik ayak zorlanması: Özellikle ayak bileğinde oluşan burkulmalar, bilekte yer alan bağların zarar görmesine neden olmaktadır.
Sistemik İnflamatuar hastalıklar - Romatoid artrit: Eklemlerde iltihaplı şekilde gelişme gösteren romatizmal bir hastalıktır.
- Seronegatif spondilartritler: Eklemlerde enflamasyon ile seyreden bir rahatsızlıktır.
Damarsal (Vasküler) bozukluklar - Tromboanjitis abliterans: Burger hastalığı olarak bilinir. Atardamarın iltihaplanması ve bunun sonucunda tıkanmasıyla yaşanır. Sigara içenlerde daha fazla görülmektedir.
- Reynaud hastalığı: Soğuktan dolayı kan damarlarının etkilendiği bir hastalıktır. Elleri etkilediği gibi ayakları da etkileyebiliyor.
Nörolojik (Sinir sistemi ile ilgili) hastalıklar - Tuzak nöropatileri: Sinir hücreleri üzerinde oluşan ağrılardır.
- Metabolik hastalıklar
- Gut hastalığı: Ayakta baş parmak başta olmak üzere diğer bölümlerinde de etkili olabilen bir rahatsızlıktır. Beslenme, genetik yatkınlık, üratın vücuttan atılamaması gibi etkenler hastalığın yaşanmasına sebep olur.
- Diyabetik nöropati: Vücutta kan şekerinin yükselmesi nedeniyle diğer organlar gibi ayaklara da zarar vermektedir. Bacağa giden kan miktarı azaldığından, ayaklar bundan zarar görmektedir. Bu durumda sinirler hasar görmekte, ayak tabanında his kaybı oluşmaktadır.
|
.jpg "Ayak Tarak Kemiğinin Özellikleri")
